مهارت های ارتباطی

برای ساده تر شدن و درک بهتر و سریعتر از چگونگی ارسال پیام در ارتباطات سالم، اطلاع از عناصر مهم در مهارت های ارتباطی بسیار مهم است. توصیه می کنیم در ابتدای شروع مهارت آموزی چک لیستی داشته باشید و قبل و یا بعد از گفتگوهای مهم به آن مراجعه کنید و بررسی کنید که چه عواملی کمتر رعایت شده و چه عواملی باعث تسهیل ارتباط شده است:

عناصر کلامی شامل:

شفاف بودن

صریح بودن (به معنای آزرده ساختن دیگران نیست).

جذاب بودن کلام

مثبت بودن

کوتاه بودن

جمله بندی درست

شروع مناسب

خاتمه خوب

عناصر وابسته به کلام:

تن صدا

لحن و آهنگ صدا

سرعت بیان

عناصر غیر کلامی:

تماس چشمی

زبان بدن مناسب

لبخند

توجه به تفاوت ها (سن، جنس، فرهنگ، شخصیت، نظام ارزشی، …)

مثلاً زمانی که فرد نشسته و به عقب تکیه می‌دهد و دست ها و پاهایش را باز می‌کند، این می تواند نشانه آرامش باشد.

یا اگر کسی هنگام صحبت کردن به چشمان مخاطب خود نگاه نمی کند و اصطلاحاً نگاه خود را می دزدد، می تواند نشانه عدم اعتماد به نفس یا دروغ باشد.

چند نمونه از پیام هایی که می تواند در زبان بدن مورد توجه قرار بگیرد به شرح زیر است:

مالش گردن (تردید)

مالش چشم یا چشم برگرداندن یا خارش بدن (دروغ)

لمس بینی (پوشاندن حقیقت)

دست کشیدن میان موها (تردید در عمل)

دست زیر بغل (آرام بودن یا دفاع)

در مورد زبان بدن لازم است بدانیم فقط با وجود یک علامت نمی توان برچسب زد، بلکه مجموعه ای از علائم و نشانه ها که با نوع کلام هماهنگ باشد، برای این کار لازم است.

پس لازم است تکرار کنیم موارد گفته شده (نوع جمله، سرعت بیان، لحن، تن صدا و زبان بدن) باید یکدیگر را تأیید کنند و در صورت عدم تأیید یکدیگر می تواند نشانه عدم صداقت در پیام باشد.

مثلاً شخصی که در سخنانش عنوان می کند که حرفهایش را صادقانه می گوید اما تن صدای پایین دارد و تماس چشمی هم برقرار نمی کند، می تواند نشان دهنده این باشد که چیزی را کتمان می کند یا راستش را نمی گوید.

“جبران خلیل جبران” جمله زیبایی دارد که اهمیت پیام غیر کلامی را به خوبی روشن می سازد:

“اگر خواستی حقیقت انسان را دریابی،  به آنچه می گوید گوش مده، به آنچه نمی گوید گوش فرا ده.”

ملاحظات مهم در ارسال پیام :

زمان مناسب

مکان مناسب

حذف عوامل پرت کننده حواس

توجه به پیش فرض ها و قضاوت ها

پذیرش فرد (آن گونه که هست)

تعیین اولویت ها در آنچه قرار است گفته شود

رعایت فاصله مناسب

اما در پایان مهارت های ارتباطی در این قسمت تکنیکی کاملاً کاربردی خدمت تان ارائه می دهم که به کارگیری آن به شدت در کیفیت ارتباط تاثیر گذاشته و اهمیت برقراری ارتباط موثر دو چندان می کند.

این تکنیک به منظور بهره گرفتن از سئوالات مهم است. بنابراین قبل از شروع یک مکالمه مخصوصاً اگر مکالمه مهم و تاثیرگذار باشد، از قبل باید سئوالاتی را پاسخ دهید.

آیا هدف از گفتگو را می دانم؟ یا هدفم از این گفتگو چیست؟

 دقیقاً چه موضوعی را می خواهم مطرح کنم؟

آیا زمان، مکان و موقعیت برای طرح موضوع مناسب است؟

آیا من احساس راحت و خوبی برای شروع مکالمه دارم؟

مخاطب من چه ویژگی هایی دارد؟

نیازهای او چیست؟

نیازهای من چیست؟

چه نقاط مشترکی داریم؟

چه مشکلاتی ممکن است در روند گفتگو پیش بیاید؟

 چه تدابیری برای آن دارم؟

 و هر سئوالی که فکر می کنید می تواند در جریان و روند گفتگو مؤثر باشد.

در روند گفت ‌وگو به علائم زیر نیز توجه کنید.

تن صدا (بلندی صدا)/ لحن صدا (خشن،آرام، با اطمینان، شاد، …) / سرعت کلام (سریع و آهسته)/ کلمات مثبت/ نگاه چشمی‌/ زبان بدن/ و هر آنچه در مورد آن تا این قسمت توضیح داده ایم.

برای آشنایی بیشتر با این موضوع می توانید در کارگاه مهارت های زندگی و یا مهارت های ارتباطی شرکت فرمایید.

ارادتمند طرحواره درمانگر مازیار جلوه