پذیرش محدودیت و رهایی از تله زندگی

پذیرش محدودیت یکی دیگر از نیازهای هیجانی یا عاطفی است که باید مانند سایر نیازهایی همچون دلبستگی ایمن، خودابرازگری سالم، خودمختاری و تفریح در کودکی اغنا شوند. نام دیگر نیاز پذیرش محدودیت ناکامی بهینه است. همانگونه که از نامش پیداست تبیین کننده این است که سلامت روان کودک علاوه بر ضرورت اغناء سایر نیازها مستلزم ایجاد یک چارچوب نظام دار است. چارچوبی برای مدیریت خواسته های او. چرا که اگر خانواده نتواند این نیاز را آموزش داده و اجرا کند، کودک خودخواهانه رفتار خواهد کرد.

به گونه ای که برای ارضاء نیاز های خود پافشاری می کند. در زبان طرحواره درمانی سبک رفتاری آنان در سنین بزرگسالی پرخاشگرانه و یا پرخاشگرانه منفعلانه خواهد بود. به نظر می رسد کلمه (کافی) در راستای براورده شدن این نیازها بسیار کلیدی است؛ چرا که بیش برآورد یا کم برآورد آنها منجر به شکل گیری تله های زندگی می شود. هدف از نیاز ناکامی بهینه پیشگیری از طرحواره استحقاق خودبزرگ بینی و یا پذیرش جویی جلب توجه خواهد بود. برای برآورده کردن این نیاز هر از چندگاهی لازم است کودک با چارچوب های خانواده، قاطعیت پدر و مادر، نه شنیدن، مخالفت و اعتراض آنها مواجه شود.

آموزش و تربیت کودک با پذیرش محدودیت و ناکامی بهینه

ناکامی بهینه قطعا برای سلامت روان فرزند در کودکی و پس از آن در بزرگسالی امری بدیهی است. والدینی که بدون در نظر گرفتن نیاز پذیرش محدودیت به تربیت فرزندان خود می پردازند تصورشان بر این است که اگر بچه در رفاه کامل باشد بدون نقص بزرگ شده و زندگی ایده آلی خواهد داشت! به هیچ وجه اینطور نیست! اگر فرض کنیم که این شیوه فرزندپروری منجر به شکل گیری طرحواره استحقاق خواهد شد شاهد فرزندی خواهیم بود که در زبان تخصصی به آن استحقاق لوس می گویند.

وی احتمالا در آینده دیگران را نمی بیند. در بزرگسالی بدون دلبستگی ایمن به آدمی پر توقع، کنترل گر، خود محور، خودشیفته و از خود راضی تبدیل می شود. به شدت تکانشی و یا هیجانی عمل می کند. انگار که منطقش تعطیل و به دنبال رضایتمندی فوری است. فردی که از عالم و آدم طلبکار است. ظرفیت روانی بسیار پایینی در نه شنیدن دارد. تشکر و قدردانی کردن برایش بسیار سخت است. در صورت برآورده نشدن این نیاز با بزرگ شدن فرزند دلبندتان و قرار گرفتن در فضاهای اجتماعی ممکن است دیگران عطای رابطه با آنها را به لقایش ببخشند یا به فکر انتقام جویی بیفتند.

اثرات ناکامی بهینه در فرزندان

ناکامی بهینه در فرزندان منجر می شود که فرد در حوزه محدودیت ها رفتار کرده و مسئولیت رفتارهای اجتماعی خود را بپذیرد. بنابراین با پذیرش محدودیت می تواند بین برآورده سازی نیازهای خود و دیگران تعادل برقرار کند. در مهارت های زندگی به این الگو رفتار جراتمندانه می گویند. والدین عزیز لطفا برای رفتارهای کودکان تان پیامد در نظر بگیرید. مثلا عزیزم اگر بی احترامی کنی نمیتونی کارتون ببینی. به انضباط کاری، درسی و شخصی پاداش داده و او را تقویت کنید. تعریف جایزه بعد از انجام کار صحیح احتمال تکرار آن را افزایش می دهد.

از دیدگاه یک طرحواره درمانگر ایجاد چارچوب های شفاف کودک را از آسیب های جدی آتی مصون نگه می دارد. به او بیاموزید که مسئولیت و عواقب رفتارهایش را بپذیرد. در عین حال که بی دلیل عذرخواهی نمی کند، در قبال خطایی که انجام می دهد، پوزش می طلبد. آن ها در این راستا یاد می گیرند که به نیازهای دیگران نیز حساس بوده و به آزادی و حقوق آنها احترام بگذارند. اصل احترام متقابل را یاد می گیرند. آنان در کنار ابراز صحیح احساسات می آموزند که نمی توانند بی پروا خشم خود را ابراز کنند و هیچ ابایی از آن نداشته باشند.